بدون اطلاعات تخصصی وارد این کار نشوید

شما اول‌ از همه باید هزینه‌ها را بر مبنای سطح زیر کشت حساب کنید که چقدر از این میزان هزینه ثابت و چه مقدار متغیر است. اگر مبتدی هستید، در گام اول باید اطلاعات تخصصی خود را بالا ببرید و اگر در این زمینه اطلاعی ندارید به‌ هیچ‌ عنوان این کار را شروع نکنید. از هر کارگاه خانگی می‌توان برای پرورش قارچ استفاده کرد؛ اما اگر به آن به چشم یک شغل دائمی نگاه کنید، یک سری نکات را باید رعایت کنید. یک سالن استاندارد باید حتماً شش متر عرض و ۱۸ متر هم طول داشته باشد؛ اما این ابعاد در کارگاه‌های خانگی می‌تواند کوچک‌تر باشد. دیوارها و درهای سالن شما باید حتماً عایق باشند و برای استفاده از حداکثر فضا هم می‌توان سالن را قفسه‌بندی و تا پنج طبقه از آن استفاده کرد. فاصله هرکدام از طبقات با هم حداقل باید ۶۰ سانتی‌متر باشد که قفسه‌ها باید فلزی با پروفیل آهنی باشند و در استانداردهای بین‌المللی هم پروفیل‌های آلومینیومی و ضدزنگ است. تقریباً برای یک سالن ۱۰۰ متری هزینه این قفسه ها حدوداً سه میلیون و نیم الی ۴ میلیون تومان آب می‌خورد.

مواد اولیه برای این کار کمپوست قارچ است که البته کمپوست را خودتان هم در کارگاه می‌توانید تولید کنید، اما تولید آن در کارگاه‌های کوچک بازدهی ندارد و به‌صرفه است که آن از کارخانه‌های تولید کمپوست خریداری کنید. قیمت هر کیلو کمپوست ۹۵۰ تومان است و با یک ضرب و تقسیم ساده می‌توان میزان کمپوست مورد نظر را اندازه‌گیری کرد. بخش دوم مواد اولیه هم خاک پوششی است که بر مبنای مترمکعب حساب می‌شود که هر مترمکعب از ۱۳۵ هزارتومان تا ۴۰۰ هزار تومان که البته برای خاک پوششی بهتر است از خاک ایرانی استفاده شود. برای یک سالن صد متری با پنج طبقه حدود ده تن کمپوست لازم است که حدوداً می‌شود ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان. نزدیک شش مترمکعب هم خاک پوششی مورد نیاز است که حدوداً این هم ۹۰۰ هزار تومان خرج برمی‌دارد. ۲۰۰ الی ۳۰۰ هزارتومان هم خرج کارگرانی می‌شود که کار حمل کودها را انجام می‌دهند. البته هزینه اجاره یا خرید سالن جداگانه باید حساب شود.

در سال پنج بار می‌توانید قارچ برداشت کنید

قارچ به‌صورت دوره‌ای برداشت می‌شود و هر دوره‌ای هم حدود دو ماه است. اول باید کمپوست قارچ را درون بلوک‌ها بریزید و تا حدود ۱۳ تا ۱۵ صبر کنید. بعدازآن باید خاک‌کشی کنید. خاک‌ها باید اشباع از آب و حتماً عاری از باکتری و پاستوریزه باشند. این خاک را تا عمق پنج الی شش سانتی‌متر به‌طور کاملاً یکنواخت روی بستر کمپوستی که قبلاً نرم شده قرار می‌دهیم. دمای سالن باید ۲۶ و رطوبت هم بین ۸۸ تا ۹۸ درصد متغیر است. بعد از خاک‌دهی که حدود چهار روز طول می‌کشد، وارد مرحله راپلینگ می‌شویم. راپلینگ یک عملیات شخم زدن است و بعد از یکی دو روز هم عملیات هوادهی شروع می‌شود و حدود ۱۰ روز طول می‌کشد که قارچ‌های کوچک که به آن‌ها می‌گوییم «پین هد» ها شکل بگیرند. قارچ‌ها که شکل گرفتند، ابتدا با مه پاشی و سپس به‌صورت مستقیم آب‌رسانی می‌شوند و درشت می‌شوند و کم‌کم به مرحله برداشت می‌رسید. در اینجا می‌توانید اولین برداشت که به آن می‌گوییم فلش اول یا چین اول را کشت کنید. سه چین اقتصادی از قارچ می‌توانید داشته باشید. البته تا پنج چین هم می‌توان برداشت کرد؛ اما دو چین آخر دیگر اقتصادی نیست. برای همین معمولاً بعد از دو سه چین سالن را تخلیه می‌‎کنیم و کمپوست جدید می‌آوریم. چین اول را که برداشت کردید، در مدت کمتر از ده روز چین دوم رشد می‌کند که البته چین سوم حجم کمتری دارد. در سال می‌توانید پنج دوره برداشت قارچ داشته باشید البته شش دوره هم می‌شود هم سخت است، هم در اولین تجربه تقریباً امکان‌پذیر نیست. در هر دوره از هر سالن حدود دو تن و ۷۰۰ کیلوگرم می‌توانید قارچ برداشت کنید. اگر تمام شرایط مساعد باشد شما در هر دوره می‌توانید از همین سالن ۱۰۰ متری حدود سه میلیون تومان سود داشته باشید.

بازار فروش قارچ نوسان دارد

مدیریت در زمینهٔ کشاورزی و علی‌الخصوص قارچ مشکل جدی دارد. در زمان‌هایی آن‌قدر قارچ در بازار زیاد است و همه در زیرزمین خانه‌شان هم پرورش می‌دهند که ممکن است بار قارچ شما خراب شود و زمان هایی هم هست که آن قدر مشتری برای آن زیاد است که آن میزان در بازار موجود نیست. نوسانات بازار قارچ زیاد است و همین ریسک کار شما را بالا می‌برد و ازآنجایی‌که تاریخ انقضا و خرابی آن سریع است، خیلی هم نمی‌توان به صادرات فکر کرد. پرورش قارچ هم سرمایه‌ بر است هم کاربر و برای این سالن ۱۰۰ متری حداقل به یکی دو کارگر احتیاج است که مدام به قارچ‌ها رسیدگی کنند. در کار پرورش قارچ باید مدام مواظب قارچ‌ها باشید که دچار بیماری نشوند. محیط پرورش قارچ‌ها باید تاریک باشد و سرما و گرمای سالن مرتب چک شود.

​

 در طول دوره تشکیل اندام باردهی باید به شرایط محیطی توجه بیشتری شود زیرا فاکتورهای محیطی که شامل دما، غلظت دی اکسید کربن و رطوبت نسبی می باشد همراه با میزان مشخص و مناسب جریان هوا دارای تأثیر بسیار زیادی بر روی تشکیل میوه می باشند.

پرورش دهنده نیز فقط می تواند تعداد قارچ ها و نحوه پراکنش و منتشر شدن آن ها را کنترل نماید و این در صورتی است که میزان رشد در بستر مناسب و خوب باشد. در صورتی که تشکیل میوه ها زیر سطح خاک پوششی صورت پذیرد میزان تشکیل پرورش دهندگان کمتر خواهد بود زیرا بررسی دهیدراته شدن و تنظیم شرایط محیطی سخت تر می گردد.

دما

پس از سرد کردن ممکن است دمای کمپوست بیش از حد پایین بیاید که برای جلوگیری از این کار باید دمای هوا را افزایش داده و میزان جریان هوا را کاهش داد. برای تشکیل میوه بصورت مناسب باید میزان تفاوت بین دمای کمپوست و دمای هوا حدود ۲-۱/۵ درجه سانتی گراد باشد بدین صورت که مثلاً دمای هوا ۱۸ و دمای کمپوست ۲۰ درجه سانتی گراد باشد. این تفاوت تا حدی بسته به روش سرد کردن می باشد.

در صورت کند بودن فرآیند سرمادهی معمولاً میسیلیوم زمان بیشتری به رشد رویشی ادامه می دهد و این موضوع در واقع نشان دهنده آن است که میزان تفاوت دما بین دو بخش مذکور بیش از حد معمول است.

دمای کمپوست در صورت سرمادهی سریع و شدید به یکباره کاهش می یابد و در نتیجه بین دمای هوا و دمای کمپوست اختلاف کمی ایجاد می شود. وجود پلاستیک زیر بسترها سبب بیشتر بودن فعالیت می گردد.

​

دی اکسید کربن

میزان غلظت دی اکسید کربن در سالن در صورت تنظیم میزان ورود هوای تازه باید در حدود ۰/۲ – ۰/۰۶% در نظر گرفته شود که با تنظیم میزان دی اکسید کربن در این مقدار حداقل میزان هوای تازه وارد سالن خواهد شد. میزان حقیقی و دقیق دی اکسیدکربن با توجه به وضعیت و شرایط محیطی در بیرون از سالن تنظیم می شود. میزان دی اکسید کربن در زمستان باید بیشتر از میزان دی اکسید کربن در بهار و پاییز باشد. فعالیت کمپوست، نوع دستگاه تنظیم کننده هوا و نوع نژاد نیز نقش مهمی در تعیین میزان دی اکسید کربن و تنظیم آن دارد.

​

جریان هوا

میزان جریان هوا در طول دوران باردهی باید بسیار کم باشد اما باید توجه داشت که میزان تهویه باید به صورتی باشد که تهویه کافی جهت تبخیر و خروج دی اکسید کربن اضافی صورت گیرد.

​https://gharchfarm.com/post/50/Mushroom-breeding-environment-%7C-Suitable-environment-for-mushroom-growthhttps://gharchfarm.com/post/50/Mushroom-breeding-environment-%7C-Suitable-environment-for-mushroom-growth

درصورتی که میزان جریان هوا بیش از حد کم باشد، غلظت دی اکسید کربن و رطوبت نسبی افزایش می یابد که میزان افزایش این دو فاکتور در قسمت نزدیک بستر و محل تشکیل کلاهک ها بیشتر است و تفاوت بین دمای کمپوست و دمای هوا زیاد خواهد شد.

جریان هوا در صورت شدید بودن، سبب دهیدراته شدن خاک پوششی و کاهش فعالیت کمپوست می گردد. علاوه بر این افزایش جریان هوا سبب افزایش تبخیر و گرما می شود و برای تبخیر شدن نیز نیاز به گرماست که این گرما از کمپوست گرفته می شود و درنتیجه اختلاف دمای بین کمپوست و هوا کمتر می شود.

قارچ های تازه تشکیل شده، بسیار حساس اند و به همین دلیل کنترل دمای سالن پرورش، اهمیت بالایی دارد. برای تبادل هوا و کاهش مناسب غلظت دی اکسید کربن، استفاده از ۵ متر مکعب از هوای تازه به ازای هر متر مربع سطح پرورش در هر ساعت، کافی است.

رطوبت نسبی

برای حفظ رطوبت در بالای ۹۰% نیز می توان هوا را مرطوب کرد یا با ایجاد رطوبت نسبی مورد نظر را تایین نمود. خیس کردن کف و دیوار های سالن به طور منظم سبب ایجاد رطوبت و نیز سرما می شود. پایین بودن بیش از حد رطوبت نسبی همراه با جریان زیاد هوا سبب کاهش فعالیت کمپوست و دهیدراته شدن (کاهش آب و رطوبت) می گردد.

​

ماکرو کلیما و میکروکلیما

نکته مهم برای کنترل مناسب و کافی شرایط محیطی این است که بتوان بین میکرو و ماکروکلیما تفاوت تفاوت قائل شد.

میکروکلیما در واقع فضای نزدیک به توده کمپوست و ته سنجاقی و کلاهک ها را شامل می شود.

​

ماکروکلیما در واقع بقیه فضای سالن پرورش را شامل می شود.

پرورش دهندگان قارچ معمولاً شرایط ماکروکلیما را تنظیم می نمایند که بوسیله ی اندازه گیری فاکتور های محیطی در قسمت بالایی بستر یا راهروها تعیین می شود اما باید توجه داشت که میکروکلیما مهمتر است زیرا این بخش بیشتر در ارتباط با محصول می باشد. علاوه بر این در این قسمت جریان هوا کمتر بوده و هوای تبادل شده نیز کمتر می باشد و این یک مزیت دارد این قسمت کمتر تحت تاثیر تغییرات شدید دمایی قرار می گیرد.

در صورتی که جریان هوا کمتر شود، تفاوت بین میکرو و ماکروکلیما بیشتر می شود. یک تکه کلوخه خاک پوششی می تواند به نحو بهتری از میوه قارچ محافظت کند. میکروکلیما در این حالت تا حد زیادی از قارچ ها حفاظت می کند زیرا ایجاد تغییرات در ماکروکلیما تاثیر چندان زیادی بر روی میکروکلیما ندارد. تفاوت بین ماکرو و میکروکلیما در سطوح خاک پوششی با بافت بیشتر ریزتر است.

برای حفظ شرایط محیطی مورد نیاز در اطراف قارچ ها باید میزان رطوبت نسبی ، ی اکسید کربن و جریان هوا بیشتر گردد زیرا در شرایطی که جریان هوا کمتر باشد ممکن است مشکلاتی ایجاد شود.

تعداد کلاهک های تشکیل شده و نیز عمق تشکیل میوه ها در طی مرحله سرمادهی مشخص می شود و در صورتی که خاک پوششی دارای ساختار درشت تر و زبرتری باشد کلاهک ها در قسمتی که شرایط مناسب برای رشد آنها وجود داشته باشند ایجاد خواهند شد.

قارچ ها در ابتدای باردهی در قسمت بالای خاک پوششی تشکیل می شوند زیرا تاثیر میکروکلیما در این مرحله بیشترین مقدار است. در صورتی که خاک پوششی قطر بیشتری داشته باشد، تفاوت بین محیط رشد و میکرو کلیما برای مدت بیشتری است که این امر سبب تشکیل دیرتر کلاهک ها می گردد و در این حالت کلاهک ها به تناوب ایجاد می شوند که این امر سبب طولانی تر شدن دوره فلاش می شود.

در صورتی که سطح رویی خاک پوششی صاف بوده و دارای ذرات بسیار ریز باشد تاثیر میکروکلیما بر روی اندام باردهی قارچ بسیار کمتر بوده و در نتیجه ی تاثیر مستقیم ماکروکلیما بیشتر می شود و در صورت همراه شدن این شرایط با سرمادهی سریع، ته سنجاقی شدن قارچ ها به صورت همزمان و یکنواخت شده و در نتیجه فلاش اول به صورت یکنواخت و یکسان خواهد بود.

آب پاشی

قارچ های ته سنجاقی شکل تازه تشکیل شده نسبت به وجود آب بسیار حساس هستند و میزان این حساسیت در مورد نژادهایی که باردهی کندی دارند بیشتر است لذا در طی دوره تشکیل اندام باردهی نباید هیچ گونه آبیاری (آب پاشی) صورت گیرد.

​

در بعضی موارد آب پاشی نیاز است که که این موارد عبارتند از :

– پس از سرمادهی، هنوز میسیلیوم ها دارای رشد رویشی هستند، در این حالت آب پاشی می تواند سبب توقف کامل ریسه دوانی شود و میزان آب به اندازه ۰/۵ لیتر در متر مربع می باشد.

– در صورتی که سرد کردن سبب کم آبی بیش از حد سطح بالایی خاک پوششی شود.

– در صورتی که تشکیل ته سنجاقی ها بیش از حد معمول صورت گیرد، با آبیاری می توان مقدار تشکیل قارچ هایی را که در فلاش اول قرار است ایجاد شوند کاهش داد. اثر ایجاد شده نیز تا حد زیادی به میزان جریان هوا و دیگر عوامل دارد.

​

فاز رویشی قارچ از میسلیوم آغاز می گردد.

میسلیوم قسمت اصلی قارچ را تشکیل می دهد و از رشته هایی به نام هیف تشکیل شده است .

میسلیوم قارچ درنتیجه نمو بازید وسپور و ایجاد میسلیوم تک هسته ای اولیه است که بلافاصله با الحاق دو رشته هیف رویشی ، میسلیوم دوهسته ای ثانویه به وجود می آید .

زمانی که میسلیوم ثانویه کامل شد میسلیوم نوع سوم تشکیل می شود وبافت پیچیده ای از میسلیوم ها را به وجود می آورد که بر روی آن بازیدیوکارپ ها ظاهر می شوند.

عمر میسلیوم اولیه در طبیعت بسیار کوتاه بوده و چنانچه به عللی دو هسته ای نشود به زودی از بین می رود ، به عکس طول عمر میسلیوم دو هسته ای به حدی است که سالیان دراز زنده مانده و متوالیاً قارچ به وجود می آورد.

کلاهک قارچ نیز از هیف تشکیل گردیده ، لیکن با تغییر شکل به بافت ، گوشت قارچ را تشکیل می دهد.قارچ شامل کلاهک و ساقه می باشد . در زیر کلاهک ، تیغه های حاوی اسپور قرار گرفته است .

لاملها که همان تیغه یا ژبل ها هستند ، در سطح داخل بازدیوکارپ به شکل قطعات نازک باریک یا پهن به طور شعاعی محیط خارجی کلاهک را به ساقه متصل میکند.

بافت داخلی تراما نامیده می شود که معمولاً از سلول های طویل تشکیل شده است . در سطح تراما که غالباً لبه و دو طرف تیغه ها را می پوشاند لایه هیمنیوم قرار می گیرد . بر روی این لایه است که بازیدیم ها در نزدیکی یکدیگر تشکیل می شوند .

هر یک از بازیدیم ها معمولاً شامل 4 اسپورمی باشند که با فشار از پایه خود جدا شده ، تحت تاثیر نیروی جاذبه در زیر کلاهک می افتند و با جریان هوا بر روی هم انباشته شده لایه رنگینی به وجود می آورند که اسپورپرینت نامیده می شود . در بسیاری از گونه ها لبه داخل تیغه ها که به ساقه متصل می شود تا فاصله ای به طرف پایین ساقه امتداد می یابد به طریقی که این خود کلید تشخیص گونه ها و جنس های موجود در آگاریکالها به شمار می رود .

در گونه های آگاریکوس ژیلها به طرف ساقه امتداد نمی یابند و آزاد هستند. یکی از دیگر صفات مشخصه قابل توجه جنس آگاریکوس رنگ اسپور می باشد .

در این جنس تولید اسپور به رنگ قهوه ای شکلاتی است که ظهور آن را می توان در روی ژیل های قارچ ها ی رسیده مشاهده نمود . دارا بودن حلقه مجزا بر روی پایه یکی دیگر از صفات گونه های آگاریکوس به شمار می رود.

تشکیل قارچ از میسلیوم به این صورت است که گره کوچکی مشتق از سلول های هیف رشد کرده و جسم کروی یا بیضوی به وجود می آورند که دکمه (BUTTON) نامیده می شود . در برش طولی دکمه، تیغه ها (GILLS) قابل مشاهده است .

در اثر نمو چتر یا کلاهک(Pileus) قارچ به وجود می آید ، که لبه آن در بعضی از گونه ها به وسیله غشایی به ساقه آن متصل است .

این غشاء را اینرویل (Inner veil) می نامند . اندام ساقه مانندی که از یک طرف کلاهک قارچ روی آن قرار می گیرد و از طرف دیگر به وسیله رشته های میسلیوم به خاک متصل می شود ساقه (Stipe or stalk) نامیده می شود.

کمپوست قارچ دکمه ای

تجهیزات و ابزار لازم برای پرورش قارچ

قبل از شروع به پرورش قارچ بایستی ابزار و تجهیزات مورد نیاز آن را آماده کرده و یا چک کنید تا از کارکرد صحیح آنها اطمینان حاصل نمایید. تجهیزات مورد نیاز برای هر سالن پرورش قارچ دکمه ای عبارتند از:

ا- هواساز: به ازای هرسالن پرورش قارچ به یک عدد هواساز نیاز می باشد که باتوجه به ظزفیت سالن نوع و قدرت هوادهی آنها تعیین میشود. هواساز جزو اصلی ترین تجهیزات در پرورش قارچ محسوب میشود. به وسیله آن عمل تهویه و هوادهی سالن انجام میگیرد. بسیاری از هواسازها دارای قابلیت سرد کنندگی گرمادهی و همچنین رطوبت زنی سالن نیز می باشند.

البته به جای هواساز از کولر های آبی نیز میتوان برای سالن های متوسط و کوچک استفاده کرد بدین صورت که برای سالن های با ظرفیت زیر 10تن یک کولر 7500 و ظرفیت ۱۰تا 15تن دوعدد کولر 7500 مورد نیز است اما برای سالن های با ظرفیت 15 تن کمپوست به بالا باید از هواسازهای پرقدرت استفاده نمود.

یک نوع هواساز

دستگاه تهويه مركزي (هواساز) از بخشهاي اصلي فيلتر ، فن ، كويل هاي گرمايي و سرمايي ، رطوبت زن و تجهيزات كنترلي تشكيل مي شود . كويل هاي گرمايي معمولا با آب داغ ، بخار و برق عمل مي كنند . كويلهاي سرمايي با آب مبرد و يا مستقيما با يك ماده مبرد كار مي كنند . در حالت دوم كويل دستگاه هواساز اواپراتور يك سيستم تبريد مي باشد .  دستگاه هواساز معمولا با دو كانال ؛ رفت و برگشت هوا به داخل سالن و به وسيله يك كانال به هواي تازه خارج ارتباط دارد. سرعت عبور هوا از كويل حدد 500 فوت بر دقيقه است . فرآيند رطوبت زني به وسيله پاشش آب از افشانك ها (ایرواشر) يا شبكه بخار انجام میگیرد.
دستگاههاي هواساز كه از ورق گالوانيزه ساخته مي شوند ، با توجه به شرايط مكاني و موقعيت نصب ممكن است قائم و يا افقي ساخته شوند . دستگاه هواساز به صورت يك منطقه اي و يا چند منطقه اي طراحي و ساخته مي شوند . در نوع يك منطقه اي تمام بخش هاي یک سالن كه تحت پوشش آن است با شرايط يكنواخت دما و رطوبت هوادهي مي شود و در نوع چند منطقه اي به كمك دمپرهاي مخصوص امكان هوادهي با دما و رطوبت هاي مختلف به سالنهای متفاوت که در مراحل متفاوتی از تولید قرار دارند وجود دارد.

۲-دستگاه مه ساز یا رطوبت ساز: رطوبت دهی سالن های قارچ برحسب نوع واندازه شان به طرق مختلفی انجام میگیرد که  انواع روشهای ساختن رطوبت در سالن در بخش نکات کاربردی در این سایت آمده است اما به طور کلی بهترین و موثرترین راه استفاده از دستگاه رطوبت ساز پروانه ای می باشد (تصویر در ادامه مطلب). نحوه کار کرد آن به این صورت است که آب توسط یک پمپ به مرکز پروانه آن ریخته میشود این پروانه که با سرعت بالا میچرخد آب را به صورت پودر در آورده و در هوا پخش میکند رطوبت ساخته شده توسط این دستگاه از کیفیت بالایی برخوردار است که بعد از گذشت 10دقیقه مه تولیدی آن همه جای سالن را میگیرد.از دیگر قابلیت های این دستگاه امکان هوادهی آن است، بدین صورت که اگر در خارج سالن کشت قرار بگیرد میتواند همزمان رطوبت و هوای تازه را به سالن وارد نماید و عمل تهویه را نیز انجام دهد. نکات مهمی در استفاده از این دستگاه وجود دارد که در بخش نکات کلیدی در پرورش قارچ به طور کامل توضیح داده شده است.

مه ساز

از دیگر وسایل تولید رطوبت میتوان به مه سازهای الکترونیکی (اولتراسونیک), رطوبت ساز دیسکی ورطوبت ساز نازلی اشاره کرد. مه سازهای الکترونیکی از نظز مقدار مه تولیدی در سطح پایینی قرار دارند اما کیفیت مه تولیدی آنها بسیار بالاست. لذا فقط برای سالن های کوچک مناسب می باشند. قیمت این نوع مه ساز ها نیز  بیشتر از انواع دیگر میباشند.

۳-دیگ بخار: برای مرطوب سازی و گرمادهی تواما در سالن های پرورش وپاستوریزاسیون کمپوست و خاک پوششی قارچ از دیگ بخار استفاده میشود. این دیگ ها در ابعاد و انواع مختلفی ساخته میشوند سوخت مصرفی آنها نیز برحسب نیاز میتواند گاز یا گازوئیل باشد.(تصویر در ادامه مطلب).

دیگر ابزار و تجهیزات مورد نیاز جهت پرورش قارچ دکمه ای را در ادامه مطلب مشاهده نمایید.

کلیه ابزار تجهیزات و وسایل موردنیاز برای تولید و  پرورش قارچ :

نوعی دیگر از هواساز که فقط قابلیت هوادهی را دارا می باشد.

مه ساز یا رطوبت ساز پروانه ای

رطوبت ساز الکترونیکی
دیگ بخار

هیتر

پمپ آب

برای آبیاری و سمپاشی در سالن پرورش قارچ  از یک پمپ آب که به یک مخزن ترجیحا 200لیتر متصل میشود استفاده میباشد. خروجی این پمپ نیز بوسبله شیلنگ به آبپاش مخصوص آبیاری وصل میشود.

دیگر ابزار و وسایل مورد نیاز برای پرورش قارچ عبارتند از:
دماسنج میله ای: از این دماسنج برای اندازه گیری دمای مرکز کمپوست استفاده میشود که باید آن را به درون کمپوست فرو کنیم این دماسنج ها در دونوع معمولی و دیجیتالی وجود دارند.
دماسنج میله ای دیجیتالی

دماسنج حداقل-حداکثر: از این دماسنج برای پی بردن به حداقل و حداکثر دمای سالن در مدتی که در سالن حضور نداشتید استفاده میشود. این دماسنج علاوه بر نمایش لحظه ای دمای سالن کمترین و بیشترین دمایی که در سالن حاکم بوده است را در خود ثبت میکند که با فشردن دکمه وسط آن مجددا میتوانید آن را صفر نمایید.

در سالنهای پرورش قارچ برای چیدن قارچهای طبقه های بالایی نیاز به نردبام یا چهارپایه های چرخدار مخصوص می باشد. در سالنهای پیشزفته برای دستیابی به طبقه های بالای قفسه ها از بالابر های مخصوص استفاده میشود که به صورت اتوماتیک و دستی کار میکنند:

همچنین در هر سالن پرورش قارچ به ترازو, سبد های مخصوص برداشت قارچ, چاقوهای تیز, ابزار و وسایل ضد عفونی و سموم, فرغون, چراغ سیار, وسایل بسته بندی قارچ و … نیاز می باشد.
بهتر است در یک مجموعه پرورش قارچ امکاناتی همچون تانکرهای ذخیره آب و موتور برق برای مواقع اضطراری در نظر گرفته شود.

امروزه کارخانجات پرورش قارچ با فناوری روز دنیا ساخته میشوند میزان محصول و راندمان کاری درآنها نیز به مراتب بیشتر از سالنهای سنتی و نیمه صنعتی می باشد همچنین احتمال بروز آلودگی کمتر و کنترل راحت تری دارند.

در شیوه صنعتی پرورش قارچ امکان کنترل دما و رطوبت به صورت خودکار وجود دارد عمل تهویه برحسب نیاز به هوای تازه یا سیرکوله به صورت اتوماتیک انجام میشود روشن و خاموش شدن دستگاهها به صورت اتوماتیک و زمان بندی شده انجام میگیرد و حتی امکان کنترل آنها از راه دور نیز وجود دارد.

تولید و پرورش صنعتی قارچ

هوشمند سازی سالن پرورش قارچ

در زیر نحوه هوشمند سازی یک سالن پرورش قارچ را به اختصار توضیح میدهم:

کنترل دما و رطوبت : برای کنترل اتوماتیک دما ورطوبت نیاز به یک میکروکنترولر دارید. این میکروکنترلر توسط یک سنسور ذما وسنسور مخصوص رطوبت هوای داخل سالن را گرفته و با توجه به مقدار تنظیمی توسط شما آنرا پردازش میکند. سپس قطعه میکرو توسط رله با فرمان دادن به دستگاههای گرمایشی و سرمایشی دمای هوا را تنظیم و با روشن و خاموش کردن مه ساز یا ایرواشر رطوبت دلخواه شما را تامین میکند. درشکل زیر نمونه ای از این وسیله نشان داده شده است که قابلیت نمایش مقدار دما و رطوبت را نیز داراست.

کنترل هوادهی: در سالن های پرورش قارچ کنترل دستگاه تهویه به دوصورت انجام میشود:

1- کنترل با تایمر: در این روش باتوجه به نیاز سالن به هوای تازه تایمر را زمان بندی میکنیم تا باروشن و خاموش کردن هواساز یاکولر عمل تهیه  به طور یکنواخت انجام گیرد.

2-کنترل توسط سنسور دی اکسید کربن: سنسورهای دی اکسید کربن با توجه به مقدار گازکربنیک موجود در سالن پرورش قارچ که برحسبppm اندازه گیری میشود با فرمان دادن به دستگاه کنترل هواساز مقدار هوای تازه ورودی به سالن را تامین میکنند. چنانچه میزان دی اکسید کربن سالن در حد مطلوب باشد اما همچنان به هوادهی جهت کنترل دما و گردش هوا نیاز باشد نیز این سنسور ها با فرمان دادن به درییچه سیرکوله هواساز و بازوبست آن توسط دمپرهای مخصوص و ببستن دمپر خروجی هوای سالن مانع از اتلاف انرژی در سالن پرورش قارچ میشوند.

سنسور دی اکسید کربن که قابلیت نمایش دما را نیز دارد

کنترل از راه دور سالن پرورش قارچ :

یکی از شیوه های جدید کنترل سالن قارچ کنترل از راه دور آن می باشد. در این روش شما توسط موبایل خود و ارسال sms میتوانید از مقادیر دما و رطوبت سالن مطلع شده و دستگاههای برودتی و حرارتی و رطوبت ساز را روشن و خاموش نمایید.

در این شیوه جدید شما نیاز به نصب یک دستتگاه smsگیر و sms فرست درسالن خود دارید. با ارسال یک پیامک on یا off از هرکجا که باشید به این دستگاه که به تاسیسات سالن فرمان میدهد میتوانید دستگاه مورد نظر را خاموش و روشن نمایید. نمونه ای ا این دستگاه را در شکل زیر مشاهده می نمایید.
آشنایی با مراحل پرورش قارچ

تولید و پرورش قارج

در این مطلب به کلیتی از مراحل تولید و  پرورش قارچ می پردازیم :

در مطالب بخش کشت به هرکدام از مراحل کشت به طور مجزا خواهیم پرداخت ولی اکنون توضیح مختصری در مورد مواردی که شاید کمی نامفهوم باشند ارائه میکنیم. مرحله 4 : میسلیوم به تارهای نازک سفیدی گفته می شود که از بذر قارچ رشد میکند ودر تمامی کمپوست حرکت کرده و آن را بعد از مدتی یکدست سفید می کند. مرحله 5 : تخته کولی یا تخت کوبی که در آن کیسه های روی کمپوست ها را می بریم و سطح روی بلوکهای کمپوست را می کنیم و با یک تخته یا ماله بنایی دوباره آنها را صاف می کنیم. چون سطح کممپوست در جا به جایی ها ناهموار می شود باید این کار را انجام داد تا برای مرحله خاکدهی سطحی هموار داشته باشیم. مرحله 6 : بعد از اینکه کمپوست کامل با میسلیوم سفید شد روی آن را با لایه ای از خاک مخصوص به نام پیت به ضخامت 4 سانتیمتر می پوشانیم که قارچ درون این لایه خاک رشد می کند. مرحله 8 : رافلینگ در واقع همان عمل پنجه کشی یا شخم زدن خاک است به صورتی که میسلیوم هایی که در خاک رشد کرده اند به هم بخورند تا در آینده قارچها یکنواخت برروی بستر رشد کنند. مرحله 9 و 10 و 11 : شوکدهی به مراحلی گفته می شود که باعث می شوند رشد میسلیوم متوقف شود و میسلیوم ها یکپارچه شده و شروع به تولید اندام باردهی که همان قارچ دکمه ای است، کنند. مرحله 12 و 13 و 14 : رویش و چیدن قارچ بعد از شوکدهی هر روزه و یکنواخت نیست بلکه در روزهایی قارچ قابل برداشت بسیار زیاد، در روزهایی کم ور در روزهایی هم اصلا قارچی برای چیدن موجود نیست. به روزهایی که قارچ قابل برداشت زیادی وجود دارد فلش می گویند.
ضدعفونی سالن پرورش قارچ

اولین مرحله از مراحل کشت قارچ که در ابتدای هر دوره باید انجام داد ضدعفونی سالن کشت می باشد. ضدعفونی سالن برای کاهش میزان آلودگی های موجود در سالن که طی دوره قبل به وجود آمده اند، انجام می شود که این آلودگی ها شامل باکتری ها، قارچ ها و تخم حشرات می باشد. این سه نوع آلودگی هرکدام سموم مربوط به خود را دارند که در ضدعفونی سالن باید از هرکدام به میزان لازم استفاده کرد مثلا برای باکتری ها از فرمالین، قارچها از کاربندازیم و حشرات از دیازینون استفاده می شود. البته تنوع سموم برای هردسته بسیار زیاد است و می توان متناسب با شرایط سالن و مقدار هزینه در نظر گرفته شده برای ضدعفونی هریک را تغییر داد.

یک روش دیگر هم برای ضدعفونی سالن وجود دارد که استفاده از بخار آب است به شکلی که بخار آب در سالن به مدت 24 ساعت تزریق می شود و دمای سالن را حداقل به مدت 8 ساعت تا 70 درجه نگه می دارد. این روش نسبت به سموم مزایا و معایبی دارد که در زیر به آنها می پردازیم.

مزایای استفاده از بخار آب :

1- ضدعفونی بهتر سالن به خصوص در مورد قارچها

2- عدم استفاده از مواد مضر برای انسان و محیط زیست

معایب استفاده از بخار آب :

1- هزینه بالای تهیه دیگ بخار و لوله کشی بخار به سالنها

دیگ بخار

چون در روش کشتی که ما ارائه خواهیم کرد از دیگ بخار استفاده نخواهد شد، ما برای ضدعفونی از روش سموم استفاده می کنیم. البته راه دیگری نیز برای ضدعفونی وجود دارد که استفاده از ازن و آب ازن دار است که هنوز میزان کارایی این روش به قطعیت برای ما اثبات نشده و هنوز در حال بررسی آن هستیم. از دوستانی که در این زمینه اطلاعاتی دارند نیز خواهش داریم مارا در این زمینه ما را یاری کنند.

میزان مواد مصرفی برای ضدعفونی سالن بستگی به نوع مواد و اندازه سالن دارد ولی ما مقدار مواد را برای یک سالن 100 متری و با مواد پیشنهادی خودمان در زیر می آوریم.

فرمالین

کاربندازیم

دیازینون

بعد از اینکه این مواد را در سالن اسپری کردیم در های سالن را به مدت 24 ساعت می بندیم و ترجیحا دمای سالن را به 30 درجه می رسانیم تا فرمالین به خوبی به گاز فرمالوئید تبدیل شود که خاصیت ضدعفونی کننده بیشتری دارد. بعد از 24 ساعت تهویه سالن را روشن می کنیم و به مدت 1 تا 2 روز تهویه را روشن نگه می داریم تا گازهای سمی کاملا از سالن خارج شوند.

دقت داشته باشید که در مواجهه با مواد سمی مراقبتهای لازم را انجام دهید چونکه اگر شما به کار کشت قارچ مشغول باشید، به ازای هر سالنی که دارید سالانه حدود 6 بار با این مواد مواجه خواهید بود و مثلا اگر 3 سالن دارید سالانه 18 بار و هر بار به مدت 2 تا 3 روز در معرض این مواد قرار می گیرید و اگر در برخورد با آنها بی دقتی کنید بعد از 2 تا 3 سال می تواند باعث مریضیهای قلبی و تنفسی برای شما شود.